Gerçeğe Dönüşen Bilim Kurgu İcatları
Geçmiş yıllarda genellikle bilim kurgu filmlerinde gördüğümüz, şimdilerde ise gerçeğe dönüşen birçok icatla karşılaşıyoruz. Tarih, bizi bekleyen şeylerin sık sık bilim kurgu sayfalarında yazıldığını gösteriyor.
Bilim kurgu edebiyatının tahmin başarısı, bin yıl öncesine kadar uzanıyor. Yazarlar milattan önce 175 yılı kadar uzak bir tarihte Ay’a yolculuk fikri üzerine kafa yormuş. Süryani hiciv yazarı Samsatlı Lukianos, Ay’a uçarak giden gemileri hayal etmiş. Lukianos’un bu hikayesi, denizci kültürün göğe yükselme arzusuna dayanıyor. Kurgu her zaman hayalden ibaret değil. Her sene hayali ve kurgusal eserlere ödül veren Dartmouth Koleji Neukom Hesaba Dayalı Bilim Enstitüsü’nün müdürü Dan Rockmore, “En büyük yazarlarımızın bazıları aslında bol keseden sallamıyor ve bilimsel ya da başka şekilde, zamanın ruhunu örnek alıyorlar.” diyor.
İşte, eski zamanların bilim kurgu yazarlarınca yapılan doğru tahminlere kısa bir bakış.
Tuğla Ay – Uzay İstasyonları
Edward Everett Hale’in 1869 tarihli kısa romanı Tuğla Ay’da dört eski okul arkadaşı, tuğladan yapılan ve içinde insanların bulunduğu gökdelen boyutundaki bir küreyi nehir akıntısıyla çalışan bir çark yardımıyla yörüngeye gönderiyordu. Sovyetler Birliği’nin Salyut uzay programıyla, 1971 yılında 20 metrelik bir silindir fırlatılmış ve ilk uzay istasyonu yörüngeye çıkarılmıştı. Dünya’nın fotoğraflarını çeken mürettebat, gama ışınları ve gizli bir askeri radyometreyle de deney yürütmüştü.
Erewhon – Kendini Geliştirebilen Akıllı Cihazlar
Samuel Butler’in 1872 tarihli romanı Erewhon’da bilgisayarlar “sonunda insan ırkını alt etmeye” başlıyor, bu yüzden akıllı cihazlar yasaklanıyordu. Gerçek robotlar, yapay zeka araştırmacılarının Dartmouth Koleji’nde çalıştay yürüttüğü 50’li yıllardan beri bizi geride bırakmayı öğreniyor. IBM’de çalışan Arthur Samuel, kendisini yenene kadar gelişmeye devam eden bir dama oyuncusu kodlamıştı.
Mizora – Laboratuvarda Üretilen Yapay Et
Mary Bradley Lane, 1880 tarihli kısa öyküsü Mizora‘da sığır etinin kimyasal elementlerini yapay köftelere dönüştüren Amazonluları betimliyor ve bunun, “hayvanları şişmanlatmaktan daha ekonomik bir et elde etme yöntemi” olduğunu belirtiyordu. Pek haksız sayılmazdı; Hollandalı bilim insanı Mark Post’un petri kabında doğan hamburger köftesi, sığırlardan alınan kök hücrelerle oluşturulmuştu. 2013 yılında geliştirilen ilk yapay etin yetiştirilmesi 280.000 dolardan fazla tutuyordu. Fakat bu fiyat, aradan geçen zamanda 12 dolara kadar düştü.
Fahrenheit 451 – Taşınabilir Ses Cihazları
Ray Bradbury’nin distopik gelecekleri tahmin etmeyi değil, bundan kaçınmak istediği bilinir. Fakat 1953’ün Fahrenheit 451 romanında bahsedilen ufak bir teknolojide, kurgu dışı kritik bir eşiğe varılmış: Bunlar; ses, müzik ve konuşmadan meydana gelen elektronik bir okyanus sunan yüzük radyolar. Sonraki sene Texas Instruments şirketi, tek ve küçücük bir kulaklıkla beraber kitlesel pazara sunulan ilk taşınabilir radyoyu piyasaya sürmüştü.
Frankenstein – Şok Cihazı
Mary Shelley’nin galvanizmden (kasların elektrik akımıyla manipüle edilmesi) ilham alan karakteri Dr. Victor Frankenstein, ölü bedenleri tekrar canlandırmasıyla ünlü. Cesetlere Frankenstein kadar ilgi duymayan Dr. Claude Beck, 1947 yılında genç bir hastanın kalbine ev yapımı şok cihazıyla şok uygulayarak hastayı kurtarmayı başarmış. Şok cihazı, bir prize bağlı iki gümüş koldan oluşuyormuş. 50’li yıllara gelindiğinde ise bu makineler, dünya çapında hastaları hayata döndürmek için kullanılmaya başlanmıştı.
