San Andreas Fay Hattı İle Türkiye’deki Fay Hattının Benzerliği
Ülkemizde bulunan Kuzey Anadolu fay hattı ile dünyanın en tehlikeli fay hatlarından biri olan San Andreas fayı birbirine benziyor. Genç oluşumlu bir ülke olan ülkemiz dünyanın en aktif deprem kuşaklarından biri olan Alp-Himalaya deprem kuşağı üzerinde yer alıyor. Yeryüzündeki depremlerin yüzde 17’si bu kuşak üzerinde meydana gelmektedir.
En Dikkat Çeken Depremler ‘1939 Erzincan’ ve ‘1999 Gölcük’ Depremleri
Ülkemizdeki Kuzey Anadolu fay hattı da dünyanın en hızlı hareket eden en aktif ve sağ yanal atımlı faylarından biri olarak biliniyor. Bu fay doğuda Karlıova’dan başlayıp batıda Saros Körfezi’ne kadar uzanıyor. Fay hattının uzunluğu 1500 km’dir. Jeolojik olarak genç bir fay hattıdır. Özellikle hat üzerinde 1939-1999 yılları arasında büyüklükleri 6.7-7.8 arasında değişen 12 büyük ve yıkıcı deprem meydana gelmiştir. En dikkat çeken depremler ise 1939 yılında Erzincan’da 7.8 ve 1999 yılında Gölcük’te 7.6 olarak kayıtlara geçmiştir. Şuan hat üzerinde kırılmayı bekleyen iki yer vardır. Birincisi batıda Marmara Denizi, ikincisi ise doğuda Erzincan ile Bingöl ilinin arasında bulunan Yedisu Bölgesidir.
Dünya’nın En Tehlikeli Fay Hattı ‘San Andreas‘
San Andreas fayı dünyada en fazla adı geçen faylardan biridir. Pasifik kıyı dağlarını boydan boya kesen büyük bir kırık (fay) sistemi ve doğrultu atımlı sağ yönlü bir fay zonudur. Kuzeyde Pasifik kıyısındaki Point Arenadan, güneyde Meksika sınırına kadar olan Kaliforniya eyaleti içindeki uzunluğu yaklaşık 1100-1200 km’dir. Hat üzerinde en dikkat çeken deprem 1906 yılında meydana gelmiştir. Çeşitli kaynaklara göre depremin büyüklüğü 7.8 ile 8.3 büyüklüğü arasındadır. Deprem sonrası kopan hatlardan sızan gaz kısa sürede alev almış ve San Francisco’nun batısında büyük yangına sebep olmuştur.
Türkiye’deki Fay Hattı İle Benzerliği
San Andreas fayı tıpkı Kuzey Anadolu fayı gibi yeryüzünde en çok tanınan jeolojik yapılardan biridir. San Andreas fayı gibi Kuzey Anadolu Fayı da tek bir kırık düzlemi olmayıp birçok fay parçalarından oluşmuş bir fay sistemi durumundadır. İki fay da sağ yönlü doğu atımlı faylardır. Yaşları (miyosen sonları veya pliyosen 10-12 milyon yıl öncesi) boyları (1100 ile 1600 km) ve zon olarak genişlikleri (1/2 ile 10 km) birbirine çok yakındır.
Yatay kayma hareketleri esas itibariyle sağ yönlü olmakla beraber her ikisinin de sol-yönlü olarak hareket eden kolları vardır. San Andreas kırığı (fay) Los Angelas’ın yaklaşık 53 kilometre kuzeydoğusundan geçip San Francisco yakınlarında Pasifik Okyanusu’na uzanmaktadır. Hat her yıl yaklaşık 20-34 milimetre hareket etmektedir. Bu kırık (fay) iki okyanus sırtını birbirine bağlayan 1600 km uzunlukta transform fay niteliğindedir. Kuzey Anadolu fayının yıllık kayma hızı ise 20-28 milimetredir.
